To jedno z najstarszych i najbardziej niezwykłych miast na świecie. Wykuta w skale Matera zachwyca swoim niepowtarzalnym klimatem i unikatową architekturą. Jej piękno doceniają nie tylko przybywający tu tłumnie turyści, ale również filmowcy. Matera zagrała w takich kinowych hitach jak Pasja Mela Gibsona oraz Nie czas umierać, w którym James Bond ścigał się uliczkami miasta. Z drugiej strony, za tym wyjątkowym miejscem kryje się też ponura historia i to zaledwie sprzed kilkudziesięciu lat. Bez wątpienia Matera to naprawdę spektakularne miasto, które potrafi wywrzeć ogromne wrażenie na zwiedzających. Warto tu przyjechać i przekonać się samemu! A my postaramy się Wam podpowiedzieć, co warto zobaczyć w Materze!
Matera. Słów kilka o historii
Historia Matery sięga daleko w przeszłość. Tereny te były zamieszkane już w czasach prehistorycznych, a tutejsze skały stanowiły schronienie dla osadników jeszcze w erze kamienia łupanego. To czyni Sassi, czyli historyczną część Matery, jednym z najstarszych miast na świecie! Najpierw rozwijała się tu część nazywana Sasso Caveoso, która wykuta została w ścianach wąwozu Gravina. Sasso Barisano powstało nieco później i już bardziej na stoku wspomnianego wąwozu, a tworzą je nie tylko domy wykute w skale, ale również kościoły czy labirynt wąskich uliczek. O Materze nie było zbyt głośno, ale tylko do czasu…
Południe Włoch zawsze uważane było za ten biedniejszy i bardziej zacofany region w kraju. Nawet po zakończeniu II Wojny Światowej, kiedy północna część dynamicznie się rozwijała, mieszkańcy Matery dalej żyli w domach wykutych w skale. Bez okien, prądu, bieżącej wody. Niejednokrotnie z całym inwentarzem! Latem było tam nieznośnie gorąco, z kolei zimą temperatura potrafił znacznie spaść. Takie warunki sprzyjały rozwojowi wszelkich chorób, a głód i nędza były tu niestety bardzo pospolitym widokiem.
O tej jakże ponurej sytuacji włoski rząd dowiedział się… z książki. Pisarz Carlo Levi opowiedział o zatrważających losach mieszkańców Matery w swoim dziele “Chrystus zatrzymał się w Eboli”. Po kolejnych publikacjach w mediach, podjęte zostały kroki, które miały rozwiązać problem ubóstwa w mieście. Rozwiązaniem miało być usunięcie mieszkańców z ich domów i przymusowe przeniesienie ich do nowo wybudowanych osiedli komunalnych. Nie wszystkich się to podobało. Choć życie w jaskiniach nie należało do najłatwiejszych, to między domostwami przez lata nawiązały się silne więzi. Niektórzy do tego stopnia nie mogli odnaleźć się w nowej sytuacji, że próbowali wrócić do swoich domów w skale. To wszystko działo się na początku lat 50-tych XX wieku!
Przez ponad trzydzieści lat domy w starej części Matery stały puste i po prostu niszczały. Dopiero pod koniec lat 80-tych uznano, że to miejsce warto jest ocalenia ze względu na swój unikalny charakter i długą historię. Kolejne jaskinie przechodziły renowacje, a w ich wnętrzach urządzono butikowe hotele, restauracje i sklepiki. Niektóre domy ciągle czekają na remont. W 1993 roku zabytkowa część Matery została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. I tu zaczął się kolejny rozdział w historii miasta – z roku na rok zaczęło je odwiedzać coraz więcej turystów, a stare uliczki wypełnia gwar zwiedzających.
Matera. Co warto zobaczyć?
Na zwiedzanie Matery warto przeznaczyć przynajmniej jeden dzień. By lepiej poznać to niezwykłe miasto, najlepiej zgubić się w labiryncie jego uliczek. A to prawdziwa plątanina zaułków, podwórek i zakamarków! Po drodze zobaczyć można tradycyjne domy i zabytkowe kościoły, zatrzymać się na kawę w jednej z urokliwych kawiarni czy restauracji, a przede wszystkim poczuć klimat tego miejsca. Przygotujcie się jednak na liczne schody i wzniesienia!
Sassi di Matera
Sassi di Matera to zabytkowa część miasta, w skład której wchodzą wspomniane już wcześniej dwie dzielnice: Sasso Caveoso oraz Sasso Barisano. To kompleks wykutych w skale jaskiń, domów, kościołów i innych budynków. Przez Sassi di Matera prowadzą zarówno urokliwe uliczki, jak i reprezentacyjne promenady. Mieszczą się tu liczne kawiarnie, restauracje, sklepiki, jak również rozległe miejskie place, muzea i pałace.
Casa Grotta
Spacerując po Sassi di Matera, warto zajrzeć do jednego z domów wykutych w skale. To przecież właśnie one nadają temu miejscu tego wyjątkowego klimatu! W mieście znajdziemy kilka takich miejsc udostępnionych do zwiedzania. Jednym z nich jest Casa Grotta, w którym na własne oczy zobaczyć można, jak kiedyś wyglądały wnętrza takich domów w grotach. Udało się tu zgromadzić kolekcję mebli oraz przedmiotów codziennego użytku, które były standardowym wyposażeniem takiego domostwa jeszcze w latach 50-tych XX wieku.
Bilet wstępu do Casa Grotta kosztuje 5 EUR, a zwiedza się go samodzielnie – korzystając z audioprzewodników dostępnych w kilku językach, dowiedzieć się można więcej o historii tego miejsca czy zwyczajach mieszkańców.
Palombaro Lungo
Matera skrywa w sobie naprawdę niezwykła miejsca. Jednym z nich jest niewątpliwie Palombaro Lungo, czyli podziemna cysterna, która jeszcze do lat 20-tych XX wieku zaopatrywała mieszkańców miasta w wodę. Zbiornik powstał przez połączenie kilku jaskiń. Ma ponad 16 metrów wysokości i 50 metrów długości – swego czasu był w stanie pomieścić nawet 5 mln litrów wody! Cysterna ma dość nieregularne kształty, gdzieniegdzie widać także otwory, przez które spuszczane były wiaderka, a skalne ściany pokryte są cocciopesto, swego rodzaju tynkiem z potłuczonych dachówek wymieszanych z zaprawą. Bilet wstępu do Palombaro Lungo kosztuje 3 EUR, a zbiornik zwiedza się samodzielnie.
Palazzo Lanfranchi
To jedna z najpiękniejszych budowli w mieście. Znajduje się przy reprezentacyjnej alei via Domenica Ridola, a we wnętrzach Palazzo Lanfranchi mieści się obecnie Narodowe Muzeum Sztuki Średniowiecznej i Współczesnej. Z balkonu tuż przy samym pałacu podziwiać można też widok na zabytkową część miasta.
Katedra w Materze
Charakterystyczną wieżę tego kościoła widać z wielu punktów w całym mieście. Bazylika katedralna Madonna della Bruna i Sant’Eustachio została wzniesiona w najwyższym punkcie Sassi di Matera jeszcze na początku XIII wieku. Z zewnątrz podziwiać można jej piękny romański styl, z kolei wnętrza zachwycają barokowym bogactwem.
Piazza i kościół San Francesco d’Assisi
Spacerując po Sassi di Matera, prędzej czy później trafimy na tętniący życiem Piazza San Francesco. Włoskie place w miastach i miasteczkach zdecydowanie mają swój niepowtarzalny urok! Przy placu wznosi się kolejny zabytkowy kościół – historia Chiesa di San Francesco d’Assisi sięga jeszcze początków XIII wieku, choć świątynia była przebudowywana w późniejszych wiekach i zyskała bardziej barokowy charakter.
Kościół Purgatorio
Idąc via Domenico Ricolda od strony Piazza San Francesco w stronę Palazzo Lanfranchi, po drodze mijamy smukły budynek, który przyciąga wzrok swoimi dość nietypowymi zdobieniami. Ornamentyka Chiesa del Purgatorio, kościoła pod wezwaniem czyśćca, nawiązuje do tematu śmierci i odkupienia. Ot chociażby, kościelne drzwi zdobią czaszki przedstawione.
Kościół San Pietro Caveoso
Położony na skraju wąwozu kościół San Pietro Caveoso to kolejny charakterystyczny punkt na mapie miasta. Został wzniesiony jeszcze w 1218 roku, ale był wielokrotnie przebudowywany. Wnętrza kościoła można zwiedzać za darmo. Z balkonu przy kościelnym placu podziwiać można też widok na wąwóz oraz zabytkową część Matery.
Kościoły w skałach
Spacerując uliczkami Sassi di Matera, podziwiać można liczne kościoły i klasztory. Wrażenie robią szczególnie te wydrążone w skałach, a takich powstało ponad 100! Do najstarszych świątyń należy San Pietro Barisano oraz Santa Lucia alle Malve. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych jest natomiast zbudowany jeszcze w XII wieku kościół Chiesa di Santa Maria di Idris. We wnętrzach kościołów podziwiać można m.in. freski sprzed kilkuset lat.
Most Tibetano della Gravina
Ten wiszący nad rzeką Gravina most spina dwa brzegi wąwozu. Widoczny z wielu miejsc w mieście, wydaje się być nieco chybotliwy. Przekraczając go, znajdujemy się w Parco Regionale della Murgia Materana, parku, na terenie którego zobaczyć można wydrążone w skałach kościoły i domy.
Punkty widokowe w Materze
Matera zachwyca nie tylko swoją unikatową architekturą, ale także niezwykle malowniczym położeniem. U jej stóp biegnie rzeka Gravina, a pionowe ściany wąwozu naprawdę robią wrażenie. Skąd najlepiej podziwiać widok na miasto? Spacerując po Sassi di Matera, bez problemu trafimy do kilku punktów, z których rozpościera się wyjątkowa panorama na Materę i okolicę.
Belvedere Luigi Guerricchio
Nazywany też Tre Archi. Punkt widokowy mieści się przy Piazza Vittorio Veneto, a z balkonu podziwiać można naprawdę zachwycającą panoramę miasta.
Belvedere di Piazzetta Pascoli
Z balkonu przy Muzeum Narodowym podziwiać można widok na dzielnicę Sasso Barisano.
Piazza San Pietro Caveoso
Z placu przy kościele San Pietro Caveoso również rozpościera się zachwycający widok na zabytkową część miasta.
Belvedere di Via D’Addozio
Spod Convento di Sant’Agostino podziwiać można z nieco innej perspektywy rozległy widok na całe miasto, a także na wąwóz i okolicę.
Belvedere di Murgia Timone
Ten punkt mieści się po drugiej stronie wąwozu, dzięki czemu można stamtąd Materę w całej okazałości. Dotrzeć można tam pieszo z Sassi di Matera, przeprawiając się przez Ponte Tibetano della Gravina i podążając wyznaczoną ścieżką na szczyt wąwozu. Du punktu widokowego można także dotrzeć samochodem (ok. 20 minut jazdy), ale część trasy i tak trzeba pokonać na piechotę.
Matera. Informacje praktyczne
Loty do Włoch
Choć Matera położona jest w Basilicacie, to najbliżej położonym lotniskiem jest Bari w sąsiadującej Apulii, do której dolecimy bezpośrednio z kilku polskich lotnisk. Wizz Air oferuje loty do Bari z Warszawy oraz Wrocławia, z kolei Ryanair lata do Bari z Krakowa, Poznania oraz Warszawy Modlina.
Sprawdź ceny lotów do Bari:
- Kraków – Bari KALENDARZ LOTÓW
- Poznań – Bari KALENDARZ LOTÓW
- Warszawa – Bari KALENDARZ LOTÓW
- Warszawa Modlin – Bari KALENDARZ LOTÓW
- Wrocław – Bari KALENDARZ LOTÓW
Noclegi w Materze
Jedną z atrakcji jest niewątpliwie nocleg w zabytkowej części miasta, Sassi di Matera. Pobyt w poddanych renowacji dawnych domach w jaskiniach na pewno dostarcza wielu wrażeń! Warto pamiętać, że ta część Matery jest niemal całkowicie wyłączona dla ruchu kołowego, więc planując wynajęcie samochodu, trzeba mieć na uwadze, że parking może być oddalony od miejsca naszego pobytu.
My zdecydowaliśmy się na nocleg w Casa Vacanze Nonna Lucia (sprawdź ceny), mieszkaniu oddalonym od zabytkowej części Matery o 15-20 minut spacerem. Apartament znajduje się w spokojnej dzielnicy mieszkaniowej, a w pobliżu znaleźć można lokalne sklepiki czy pizzerię. Może on spokojnie pomieścić cztery osoby, które mają do dyspozycji dwie osobne sypialnie. Polecamy zarówno na rodzinny pobyt, jak i wyjazd w gronie znajomych.
Booking.comMatera. Mapa atrakcji
Planujesz podróż na południe Włoch? Sprawdź, gdzie warto się wybrać i co warto zobaczyć!
- 10 miejsc w Apulii, których nie możesz przegapić
- bajkowe Alberobello
- białe miasto Ostuni
- klimatyczne Locorotondo
- urokliwe Monopoli