Założona setki lat temu pośród pustynnych piasków Buchara stanowiła prawdziwą oazę dla wszystkich przemierzających słynny Jedwabny Szlak. Liczne karawany zatrzymywały się tutaj, by zarówno odpocząć przed dalszą drogą, jak i handlować swoimi towarami. Nawet dziś, przechadzając się uliczkami zabytkowej części Buchary, dalej można poczuć kupiecki charakter tego miejsca. Stragany aż uginają się od lokalnych wyrobów, jedwabnych szali i ręcznie tkanych dywanów. Trudno przejść obojętnie obok tych wszystkich bibelotów!
Buchara to miasto o bogatych tradycjach, które zachwyci miłośników historii, kultury i architektury. To misternie zdobione medresy, imponujące meczety, tętniące życiem targowiska czy monumentalne mury obronne dawnej cytadeli. Odwiedzających niezmiennie oczarowuje swoim orientalnym klimatem oraz wiekowymi zabytkami. Przemierzając ulice dawnej Buchary i chłonąc jej atmosferę, czujemy się jak w baśni tysiąca i jednej nocy. Nie tylko my daliśmy się urzec temu niepowtarzalnemu charakterowi miasta – najstarsza część Buchary z jej historyczną zabudową została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
W Bucharze warto spędzić przynajmniej jeden dzień. Tak, by zobaczyć jak miasto budzi się o poranku do życia, ale też jak pięknie prezentuje się w promieniach zachodzącego słońca. To doskonałe miejsce, by nabyć kilka pamiątek z podróży, ale też spróbować lokalnej kuchni. Co polecamy zobaczyć w Bucharze? Czytajcie dalej, by dowiedzieć się, jakie ciekawe miejsca i atrakcje warto odwiedzić podczas wizyty w tym wspaniałym uzbeckim mieście.
Buchara. Co warto zobaczyć?
Po’i Kalon. Najpiękniejsze zabytki Buchary
To jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Bucharze. Kompleks architektoniczny Po’i Kalon zachwyca swoimi majestatycznymi, bogato zdobionymi budynkami. A znajdują się tutaj trzy naprawdę wyjątkowe budowle: meczet Kalon, minaret Kalon oraz medresa Mir-i Arab.
Liczący 46 metrów wysokości minaret Kalon został zbudowany jeszcze w XII wieku i przez setki lat pełnił wiele różnych funkcji. Ze szczytu wieży muezin oczywiście nawoływał muzułmanów do codziennej modlitwy. Minaret był też swego rodzaju latarnią morską pośród pustynnych bezdroży, wskazując karawanom drogę do Buchary, a w trakcie wojen wypatrywano z niej wroga. Został on również niechlubnie ochrzczony mianem Wieży Śmierci, gdyż w ramach kary za popełnione zbrodnie przestępców zabijano przez zrzucanie z jej szczytu. I to całkiem do niedawna!
Medresa oraz obecny meczet zostały zbudowane w XVI wieku. Oba budynki stoją dumnie naprzeciwko siebie, urzekając swoimi misternymi dekoracjami i imponującymi kopułami. Medresa Mir-i-Arab do dziś, jako jedyna w Azji Centralnej, pełni swoją funkcję jako wyższej szkoły religijnej. Meczet Kalon to jedna z największych świątyń muzułmańskim w Bucharze, mogąca pomieścić tysiące wiernych. Swoją architekturą przypomina meczet Bibi Chanum w Samarkandzie, warto zwrócić uwagę na piękne majoliki zdobiące jego ściany. Meczet jest udostępniony do zwiedzania (obowiązują bilety wstępu), warto pamiętać o zabraniu ze sobą nakrycia na głowę oraz o skromnym ubiorze.
Przy Po’i Kalon zatrzymujemy się na dłużej. Niespiesznie sącząc zieloną herbatę na restauracyjnym tarasie, rozkoszujemy się rozpościerającym się stąd wspaniałym widokiem na całym kompleks. Niebieskie kopuły w promieniach zachodzącego słońca absolutnie urzekają! Jeszcze zanim zapadnie zmrok, budynki zaczynają rozświetlać barwne reflektory, nadając im zupełnie nowy charakter. To jedno z tych miejsc w Bucharze, które warto zobaczyć o różnych porach dnia i nocy!
Lab-i Hauz. Tętniące życiem serce Buchary
Tętniący życiem kompleks Lab-i Hauz przyciąga odwiedzających jak magnes. Bywa tu głośno i tłoczno – można powiedzieć, że to towarzyskie serce Buchary. Wokół sztucznego stawu usadowiły się liczne restauracje i kawiarnie, a tuż koło nich wznoszą się zabytkowe medresy, chanaka oraz karawanseraj. Drzewa dają przyjemne wytchnienie w upalne dni, a na zacienionych ławeczkach można złapać chwilę oddechu.
Podobnie jak większość medres w Uzbekistanie, wnętrza dawnych szkół zostały przekształcone w niewielkie targowiska. Dawne studenckie dormitoria oraz meczet to dziś sklepiki, w których można nabyć najróżniejsze wyroby. Buchara słynie przede wszystkim ze swoich dywanów, a także upominków ze złota. Czy wiecie, że Uzbekistan jest w ścisłej światowej czołówce producentów tego cennego kruszca?
Warto też zajrzeć do tutejszego karawanseraj. Kiedyś było to schronienie dla kupców przemierzających Jedwabny Szlak. Karawana mogła się tu zatrzymać, by odpocząć w trakcie podróży, posilić się czy zaopatrzyć w zapasy. Dla zwierząt były przygotowane stajnie, a swoje skarby można było przechowywać w specjalnych pomieszczeniach. Dziś do karawanseraj przybywają głównie kupujący, gdyż wnętrza zostały przekształcone w sklepiki z lokalnym rękodziełem.
Medresy Ulug Beg oraz Abdulaziz-Khan
Stojące naprzeciw siebie medresy: Ulug Beg oraz Abdulaziz-Khan są doskonałym przykładem wspaniałej architektury islamskiej. W przypadku muzułmańskich szkół wyższych charakteryzuje się ona symetrycznym układem, z wewnętrznym dziedzińcem otoczonym arkadami i pokojami dla studentów. Fasady są bogato zdobione – do dekoracji użyto kolorowych płytek ceramicznych, tradycyjnych islamskich ornamentów oraz kaligrafii arabskiej.
Medresa Ulug Beg (o tej znanej postaci wspominaliśmy już we wpisie o Samarkandzie) została zbudowana na początku XV wieku. To nie tylko najstarsza medresa zbudowana przez słynnego władcę i astronoma, ale jedna z najstarszych zachowanych budowli tego typu w Azji Środkowej. Nauczano tutaj m.in. teologii, matematyki czy astronomii, kształcąc kolejne pokolenia studentów.
Medresa Abdulaziz-Khan została wzniesiona niemal 250 lat później dzięki miejscowym fundatorom (bogatym mieszkańcom i patronom sztuki), którzy chcieli wspierać edukację i rozwój kulturalny. W odróżnieniu od innych medres, ta charakteryzuje się wyjątkowo bogatą ornamentyką, nawiązującą m.in. do perskiej czy chińskiej kultury. Wprawne oko zauważy też, że do dekoracji użyto szerszej palety barw – oprócz odcieni niebieskiego i zielonego, przewija się tu również kolor żółty i czerwony.
Warto choć na chwilę zajrzeć do obu z nich, by dać się oczarować tej niezwykłej architekturze. Podobnie jak inne muzułmańskie szkoły, również i te medresy zostały przekształcone w sklepiki i pracownie, w których powstają prawdziwe małe dzieła sztuki.
Targowiska w Bucharze
Te historyczne budowle stały się jednym z symboli Buchary. Zadaszone targowiska o charakterystycznych kopułach już od setek lat pełnią swoją handlową funkcję. W samym sercu miasta kiedyś spotykali się kupcy z różnych zakątków świata, którzy niestrudzenie wędrowali Jedwabnym Szlakiem. Zadaszenie chroniło ich oraz ich towary zarówno przed zimnem, jak i upałem. Wymieniano się tutaj zresztą nie tylko towarami, ale także ideami, tradycjami oraz kulturą. Ówczesna Buchara była miastem iście kosmopolitycznym, otwartym na wszystkich.
Dziś na targowiskach pod kopułami swoje towary dalej prezentują lokalni rzemieślnicy. Kupić możemy tutaj ręcznie tkane dywany, wyroby z jedwabiu, złote bibeloty oraz pamiątki. To tętniące życiem handlowe serce Buchary.
Hammam. Czas na relaks
Ukryte między sklepikami z pamiątkami czekają na gości hammamy. Wizyta w tureckiej łaźni to nie tylko możliwość zrelaksowania się, ale też przy okazji zapoznania z lokalnymi tradycjami. Do hammamu owszem, przychodziło się, by oczyścić ciało, ale było to także miejsce spotkań towarzyskich. Będąc w Bucharze, warto zajrzeć (a najlepiej skorzystać!) do Bozori Kord, łaźni zbudowanej jeszcze w XIV wieku. Kamienne wnętrza tworzą niepowtarzalną atmosferę, idealną do relaksu. Hammam składa się z kilku pomieszczeń, a każde z nich różni się poziomem ciepła oraz wilgotności. Jest też oczywiście specjalne miejsce do wypoczynku między saunowymi seansami, kiedy można napić się świeżo zaparzonej herbaty i odpocząć.
Cytadela Ark
Ta potężna forteca została wzniesiona w V wieku. Imponujące mury cytadeli Ark miały chronić siedzibę ówczesnych władców oraz mieszkańców przed najeźdźcami. I udawało się to aż do 1920 roku, kiedy twierdza padła łupem Czerwonej Armii. W dawnych wnętrzach cytadeli mieszczą się obecnie liczne muzea, a z murów obronnych podziwiać można widok na Bucharę.
Bukhara Tower. Punkt widokowy na Bucharę
Tuż obok cytadeli znajduje się punkt widokowy, skąd podziwiać można wspaniałą panoramę na całą Bucharę. Pierwotnie była to po prostu wieża ciśnień, która została tutaj wybudowana w latach 20-tych XX wieku. Drewniana konstrukcja stanowiła jeden z elementów sieci doprowadzającej wodę do domów w Bucharze. Wieża pełniła swoją funkcję do połowy lat 70-tych, ale wskutek nieszczęśliwego pożaru została wyłączona z użytku. Kilkanaście lat później została uznana za historyczny zabytek, dzięki czemu zyskała nowe oblicze. Dziś ze szczytu rozpościera się piękny widok na miasto. Na punkt widokowy wjeżdżamy windą, a Bucharę podziwiamy w promieniach zachodzącego słońca. Bilet wstępu na Bukhara Tower kosztuje 50 000 UZS (15 PLN).
Meczet Bala Hauz
Jeden z najpiękniejszych meczetów znajduje się nieopodal cytadeli. Bala Hauz został wybudowany na początku XVIII wieku, a jego nazwa dosłownie oznacza “nad stawem”. Tuż przed samą świątynią znajduje się niewielki zbiornik wodny, kiedyś będący elementem rozbudowanej miejskiej infrastruktury wodnej. Takich stawów w Bucharze było całkiem sporo, ale do dziś przetrwało jedynie kilka z nich i stanowią one obecnie głównie atrakcję turystyczną.
Meczet Bala Hauz urzekł nas swoją architekturą. Wzrok od razu przykuwają wspaniałe drewniane kolumny o finezyjnej ornamentyce. Podtrzymują one równie zjawiskowy sufit, ozdobiony barwnymi malunkami. Tą zewnętrzną część meczetu podziwiać możemy z bliska, natomiast świątynia jest miejscem codziennej modlitwy, więc chcąc zajrzeć do wnętrza, trzeba pamiętać o skromnym stroju, zakrywającym głowę, ramiona oraz kostki.
Mauzoleum Samanidów
Zostawiamy za sobą zabytkowe stare miasto i ruszamy na spacer w stronę parku Samanidów. To właśnie tutaj znajduje się najstarsze mauzoleum w całej Azji Środkowej! Niepozorny budynek w kształcie sześcianu zwieńczonego kopułą został zbudowany na przełomie IX oraz X wieku przez Ismaila Samaniego, perskiego władcę, którego imperium obejmowało ówczesną Persję, a także tereny Afganistanu, Uzbekistanu oraz Turkmenistanu.
Gdy przyjrzeć mu się uważniej, Mauzoleum Samanidów zachwyca swoją architekturą. A dokładniej swoją prostotą, symetrią i harmonią. Do budowy użyto cegieł, które w tamtych czasach były dopiero technologiczną nowinką. Ten materiał nie tylko posłużył do wzniesienia grobowca, ale pełni też funkcję dekoracyjną. Fasadę budynku zdobią misterne ornamenty: geometryczne wzory oraz motywy roślinne.
Miejsce spoczynku dynastii Samanidów było niegdyś częścią dużej nekropolii, która przez wieki ulegała jednak powolnemu niszczeniu. W końcu w jej miejscu powstał przyjemny zielony park z alejkami i ławeczkami, który szybko stał się popularnym miejscem na spacery mieszkańców i turystów.
Targ miejski w Bucharze
W poszukiwaniu lokalnych produktów warto wybrać się na tutejszy targ, który mieści się nieopodal parku Samanidów. Stragany uginają się od regionalnych przysmaków, a także tekstyliów oraz rękodzieła. Kupimy tu aromatyczne przyprawy, herbaty, słodkości (w szczególności polecamy Wam spróbować uzbeckiej chałwy), świeże warzywa, owoce, jedwabne tkaniny i ceramikę. Nie zapomnijcie się targować!
Buchara. Informacje praktyczne
Jak dotrzeć do Buchary?
Loty do Buchary
Na międzynarodowe lotnisko w Bucharze dolecieć można liniami Turkish Airlines z przesiadką w Stambule. Port lotniczy obsługuje również rejsy krajowe – SilkAvia realizuje regularne loty do Taszkentu, a na pokładzie Uzbekistan Airways można dolecieć do Buchary z Taszkentu, Urgenczu czy Fergany. Za przelot liniami SilkAvia z Taszkentu do Buchary zapłacimy od 218 368 UZS, czyli 68 PLN, a w Uzbekistan Airways – od 20,30 USD, czyli 80 PLN.
Pociągiem do Buchary
Z Taszkentu do Buchary regularnie kursują pociągi. Najszybszą i najwygodniejszą opcją jest Afrosiyob, który pokonuje trasę między tymi dwoma miastami w nieco ponad cztery godziny. Bilety w klasie ekonomicznej kosztują 336 000 UZS, czyli 105 PLN od osoby. Podróż wolniejszym i mniej komfortowym pociągiem Sharq zajmuje niemal 6,5 godziny, a za przejazd zapłacimy 166 810 UZS, czyli 52 PLN. Bilety na kolej wysokich prędkości (Afrosiyob) pojawiają się w sprzedaży internetowej z 45-dniowym wyprzedzeniem i dość szybko znikają, więc warto zarezerwować je jak najszybciej. Rezerwacji biletów można dokonać na stronie przewoźnika lub poprzez aplikację Uzrailwaystickets.
Ponieważ Buchara była już kolejnym przystankiem podczas naszej wyprawy przez Uzbekistan to dotarliśmy do niej pociągiem z Samarkandy. Podróż pociągiem Afrosiyob między Bucharą a Samarkandą trwa godzinę i czterdzieści pięć minut, a za bilety zapłaciliśmy 148 000 UZS, czyli 46 PLN.
Transport z dworca
Dworzec kolejowy obsługujący Bucharę znajduje się w miasteczku obok, Kogon. By dotrzeć do oddalonego o niemal 13 kilometrów centrum Buchary najlepiej złapać taksówkę lub marszrutkę. My skorzystaliśmy z aplikacji Yandex Go i za przejazd z dworca do naszego hotelu w sercu Buchary zapłaciliśmy 26 000 UZS, czyli 8 PLN. Co ciekawe, lotnisko w Bucharze jest położone bliżej centrum niż dworzec kolejowy.
Jak poruszać się po Bucharze?
Między największymi atrakcjami Buchary najlepiej przemieszczać się pieszo, tym bardziej, że najstarsza część jest zamknięta dla ruchu samochodowego. W razie potrzeby najlepiej skorzystać z aplikacji Yandex Go, dzięki której zamówić można tanie przejazdy. W Bucharze przydaje się ona przede wszystkim tym, którzy muszą dostać się do miasta z dworca.
Gdzie nocować w Bucharze?
Wybór noclegów w Bucharze jest szeroki, dzięki czemu każdy z łatwością może znaleźć hotel, który będzie odpowiadał jego potrzebom. Znajdziemy tu zarówno duże sieciowe hotele, jak i klimatyczne pensjonaty oraz rodzinne hoteliki. My zdecydowaliśmy się na nocleg właśnie w takim kameralnym miejscu, zaledwie kilka minut spacerem od serca zabytkowej Buchary. Położony w labiryncie uliczek Central Asia Hotel to urokliwy hotel z kilkunastoma wygodnie urządzonymi pokojami.
Prowadzony jest przez sympatyczną rodzinkę, a ich gościnność i otwartość sprawia, że można się tu poczuć jak dawno niewidziany członek rodziny. Dzień zaczynamy od pysznego i obfitego śniadania, które własnoręcznie przyrządza pani domu. To zdecydowanie najlepszy poranny posiłek, jaki zjedliśmy podczas naszej podróży przez Uzbekistan. Goście mogą zrelaksować się również na zacienionym patio.
Gdzie zjeść w Bucharze?
Nasze pierwsze kroki w Bucharze, tuż po zameldowaniu się w hotelu, skierowaliśmy w stronę Magistral Plov Center. Ten położony poza centrum miasta lokal specjalizuje się w pilawie, tradycyjnej uzbeckiej potrawie. Danie z ryżem, mięsem i żółtą marchewką przyrządzone jest w wielkich kotłach – te zobaczyć można na restauracyjnym zapleczu na podwórku. Pilaw serwowany jest tu z wołowiną, przepiórczym jajkiem i rodzynkami. W porównaniu do tego, który jedliśmy wcześniej w Samarkandzie jest słodszy w smaku, mniej tłusty i delikatniejszy. Przepyszny, a porcja naprawdę sycąca. Nie mogliśmy odmówić sobie także sałatki ze świeżych warzyw oraz znakomitego chleba. Zwieńczeniem posiłku była oczywiście zielona herbata. Cały obiad kosztował nas w sumie… 25 PLN.
Na kolację wybraliśmy się do nieco oddalonej od zabytkowej części Buchary restauracji Mantuxona P.M.K. Na wolny stolik przyszło nam chwilę poczekać – zapewne miało to związek z godziną, o której tutaj dotarliśmy. W trakcie ramadanu po zachodzie słońca nadchodzi czas na iftar, czyli wieczorną ucztę. Restauracja była po prostu wypełniona rodzinami oraz grupami przyjaciół, którzy wspólnie celebrowali kolację. To miejsce zachwyciło nas swoim wystrojem i klimatem – trzeba przyznać, że Uzbecy lubują się w bogato zdobionych wnętrzach.
Na kolację zamówiliśmy do spróbowania sałatki, mięsną galaretę, szaszłyki oraz tradycyjnie już chleb oraz dzbanek zielonej herbaty. Uzbeckie pieczywo to zdecydowanie jedno z najlepszych jakie do tej pory jedliśmy! Choć na szaszłyki musieliśmy poczekać dłuższą chwilę, to były wyśmienite – mięso było soczyste, pełne smaku i aromatu. Zdecydowanie polecamy!
CZYTAJ WIĘCEJ O UZBEKISTANIE:
- jak zaplanować podróż do Uzbekistanu
- podróż pociągiem przez Uzbekistan
- odkryj Samarkandę, perłę Azji Środkowej
- wybierz się do niezwykłej Chiwy