To największy i najbardziej dziki park w Polsce. Biebrzański Park Narodowy zachwyca swoją wyjątkową fauną i florą. To właśnie tutaj możesz wybrać się na spacer przez bagna, aktywnie spędzić czas, ale też i odetchnąć w pięknych okolicznościach przyrody, a przy odrobinie szczęścia spotkać jednego z wyjątkowych mieszkańców parku: łosia. Podobno najłatwiej natrafić na nie wczesnym rankiem lub pod wieczór, kiedy ruszają na małe co nieco. Biebrzański Park Narodowy jest też domem dla niezliczonej liczby ptactwa wodnego oraz sarn, lisów, wilków, bobrów. Przez park meandruje Biebrza, która szczególnie wczesną wiosną szeroko rozlewa się po terenie. Nad rozlewiska przybywają wtedy dzikie gęsi, żurawie, bociany i wodniczka, ptak o bardzo charakterystycznym śpiewie. Tu jesteśmy z dala od cywilizacji i jest po prostu cudownie.
Biebrzański Park Narodowy. Co zobaczyć?
Planując zwiedzanie Biebrzańskiego Parku Narodowego należy pamiętać o tym, żeby trzymać się jedynie wyznaczonych ścieżek. Warto sprawdzić na stronie parku, czy któreś trasy nie są aktualnie zamknięte. Bagnisty teren sprawia, że niektóre ścieżki mogą być czasowo niedostępne. Wybierając się do parku należy zakupić bilet wstępu – można to zrobić w siedzibie BPN w Osowcu-Twierdzy lub na stronie internetowej eParki. Jednodniowa karta wstępu na szlaki lądowe lub wodne kosztuje 8 PLN dla osoby dorosłej oraz 4 PLN dla dzieci i młodzieży (dzieciaki poniżej 7 roku życia – bezpłatnie).
Twierdza-Osowiec
Zwiedzanie Biebrzańskiego Parku Narodowego można zacząć od wizyty w Twierdzy-Osowcu. Zwiedzanie tej nigdy nie zdobytej twierdzy, która została tu wybudowana w XIX wieku, możliwe jest jedynie z przewodnikiem. Fort można zobaczyć od poniedziałku do piątku, w godzinach od 9 do 13. W trakcie ok. dwugodzinnego zwiedzania przewodnik pokazuje muzeum, a także korytarze i podziemia twierdzy.
Jeśli wolicie spędzać czas bardziej na łonie natury to w bliskiej okolicy znajdują się ścieżki edukacyjne. Ścieżka przyrodniczo-historyczna Góra Skobla oznaczona jest czerwonym kolorem i zaczyna się tuż przy siedzibie BPN. Trasa liczy ok. 2 km i biegnie głównie przez gęsty las, który późną wiosną aż kipi zielenią. Po drodze można zobaczyć pozostałości po fortyfikacjach, a także wejść na punkt widokowy, z którego można podziwiać dolinę rzeki Biebrzy.
By dotrzeć na ścieżkę edukacyjną Kładka trzeba odjechać kilka kilometrów od Twierdzy-Osowca. Podążając szosą prowadzącą z Białegostoku do Ełku należy skręcić przy drogowskazie na Osowiec i podjechać kilkaset metrów na dziki parking pod wierzbami. Stamtąd rozpoczynamy spacer drewnianą kładką, która prowadzi nas wśród bujnej roślinności przez tereny bagienne. Trasa doprowadzi nas w końcu do głównej szosy, gdzie po drugiej stronie ulicy znajduje się punkt widokowy Kanał Rudzki. Drogą asfaltową wracamy z powrotem na parking. Taki spacer liczy sobie w sumie nieco ponad 2 km.
Carska Droga
Carska Droga, zwana też Łosiostradą, biegnie przez południową część parku i łączy Twierdzę-Osowiec ze Strękową Górą. Można ją przejechać samochodem (warto zachować łośtrożność) lub rowerem, zatrzymując się co jakiś czas, by zwiedzić najciekawsze atrakcje Biebrzańskiego Parku Narodowego. Od traktu zaczynają się właśnie szlaki piesze na bagna. Jadąc Carską Drogą mamy szansę spotkać łosia – mówi się, że potrafią przycupnąć nawet przy samej szosie. To bardzo malownicza trasa, otoczona z dwóch stron bujną roślinnością, gęstym lasem. Jeśli macie ograniczony czas na zwiedzanie parku to wybierzcie się na wycieczkę właśnie wzdłuż Łosiostrady i na krótki spacer jedną ze ścieżek przez bagna.
Ścieżki przez bagna
Podróżując Carską Drogą warto zatrzymać się choć przy jednej ścieżce, która poprowadzi nas przed bagna. Najkrótsza z nich – Długa Luka – ma 400 metrów długości. Na końcu kładki znajduje się punkt widokowy, z którego możemy podziwiać rozległe torfowiska. W tle słychać jedynie śpiew ptaków. W Biebrzańskim Parku Narodowym spotkać można wiele wyjątkowych i rzadkich okazów jak uszatka błotna czy wodniczka. Zabierzcie ze sobą lornetki, żeby móc lepiej podziwiać tą piękną naturę w pełnej okazałości.
Zaledwie półtora kilometra od Długiej Luki znajduje się punkt widokowy, z którego można zobaczyć ciągnące się aż po horyzont Bagno Ławki. To jedno z najbardziej dziewiczych miejsc na terenie parku. Rosną tutaj niespotykane niemal nigdzie więcej w Polsce rośliny, a bagienne łąki są jednym z ulubionych miejsc łosi. Więc bądźcie uważni! To tu odbywają się też Mistrzostwa w Koszeniu Bagiennych Łąk, podczas których zawodnicy muszą w jak najkrótszym czasie za pomocą klasycznej kosy skosić wyznaczony fragment łąki.
Dla tych, którzy cenią dziką naturę i mają więcej czasu polecamy dwa kolejne szlaki: Grobla Honczarowska oraz Barwik-Gugny. Pierwsza trasa ma w sumie ok. 7 km długości i prowadzi wgłąb torfowisk, w stronę rzeki Biebrzy. Druga ścieżka jest dużo bardziej wymagająca. Tu potrzebne będzie specjalne obuwie – bez porządnych kaloszy trudno będzie ją przejść, szczególnie wczesną wiosną. Macie dwie opcje: szlak zielony ma długość ok. 5 km, natomiast trudniejszy szlak czerwony – ok. 9,5 km. BPN zaleca pobranie wcześniej współrzędnych GPS szlaku czerwonego, gdyż miejscami jest on słabo oznakowany i można się pogubić. Ze względu na nasz ograniczony czas i brak gumiaków tą trasę musieliśmy sobie odpuścić. A dobrze się zapowiadało…
To, czego nie zdążyliśmy zobaczyć, a bardzo żałujemy to ścieżki przy Czerwonym Bagnie w północnej części BPN. To podobno najdzikszy obszar na terenie parku, który jest zresztą pod ścisłą ochroną. Poprowadzono tędy kilka ścieżek edukacyjnych oraz kładkę. Przygodę na bagnach zaczyna się przy leśniczówce Grzędy.
Aktywne Podlasie
Biegiem
Na terenie parku wyznaczone zostały cztery ścieżki biegowe. Dwie z nich znajdują się w północnej części rezerwatu: Na Skraju Czerwonego Bagna oraz Trzyrzeczki, dwie pozostałe znajdują się w południowej części: Wokół Fortu oraz Barwik. Jak biega się po Biebrzańskim Parku Narodowym? Znakomicie! Cisza, las i przemykające gdzieś w oddali sarenki.
Na rowerze
Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przebiega trasa rowerowa Green Velo oraz Podlaski Szlak Bociani. Między południowym krańcem parku a Osowcem-Twierdzą biegną one tak, jak Carska Droga. Ten fragment pokonuje się drogą asfaltową, na trasie znajdują się także Miejsca Obsługi Rowerzystów (MOR). Pełny opis oraz mapę tras rowerowych (i nie tylko) znajdziecie na stronie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Oczywiście, mnóstwo pięknych ścieżek rowerowych znajdziecie także w pobliżu. Ze względu na ukształtowanie terenu wycieczki rowerowe przez malownicze Podlasie to doskonały pomysł na zwiedzanie połączone z aktywnym spędzaniem czasu.
Kajakiem
Biebrza jest spokojną, choć dość meandrującą rzeką. Łagodny nurt oraz bogata fauna i flora sprawiają, że nawet kilkugodzinna wyprawa kajakiem będzie ciekawą przygodą. Przez kilka godzin będziecie mogli cieszyć się ciszą, spokojem i śpiewem ptaków.
Spływ można rozpocząć na przykład we wsi Wroceń i dopłynąć do Goniądza – taka trasa liczy 12 km, jej pokonanie zajmuje ok. 3 godzin. A jeśli lubicie machać wiosłem to możecie ruszyć z Wrocenia i zakończyć swoją przygodę w Osowcu-Twierdzy, przy polu namiotowym Bóbr. Ta trasa ma już 20 km i potrzeba przynajmniej pięciu godzin na jej pokonanie. Dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z kajakami lub mają mniej czasu (halo, na wakacjach?) możemy polecieć skróconą wersję – trasę liczącą 8 km z Goniądza do Osowca można przepłynąć w półtorej godziny. Jeśli planujecie rodzinną wyprawę kajakiem to nie zapomnijcie zabrać ze sobą lornetek – Biebrzański Park Narodowy jest siedliskiem wielu gatunków ptaków, których można wypatrywać po drodze.
Kajaki wypożyczaliśmy w naszej agroturystyce, Zacisze Zielone Ogrody. Wybierając się na spływa kajakowy Biebrzą należy pamiętać o zakupie biletów wstępu na szlaki wodne do Biebrzańskiego Parku Narodowego. Kosztują one 8 PLN dla osoby dorosłej oraz 4 PLN dla dzieci.
Wakacje na Podlasiu. Gdzie się zatrzymać?
Podczas naszej podróży na Podlasie zatrzymaliśmy się w agroturystyce Zacisze Zielone Ogrody (tu więcej o noclegach) w niewielkiej wsi Moniuszeczki obok Moniek. Obiekt położony jest wśród pól, a w najbliższej okolicy znajduje się tylko kilka gospodarstw, dzięki czemu możemy się cieszyć ciszą i spokojem. W Zaciszu czuć domową atmosferę. Gospodarze są bardzo sympatyczni, służą dobrą radą i chętnie udzielają wskazówek, co warto zobaczyć w okolicy.
Znajduje się tutaj osiem pokoi: sześć z nich jest dwuosobowych, a w kolejnych dwóch może przenocować do trzech osób. Każdy pokój jest wyjątkowy – zostały one urządzone w niepowtarzalnym stylu i pięknych kolorach. Mają też bardzo oryginalne nazwy: Czarujący Żuraw, Poczciwy Bocian czy Cwany Bóbr. W pokoju czekają na Was wygodne łóżka, fotele i stolik kawowy, szafa, telewizor oraz nowocześnie urządzona łazienka. Po aktywnie spędzonym dniu można przyjemnie odpocząć w takim właśnie uroczym miejscu.
Goście mają do dyspozycji w pełni wyposażoną kuchnię. Za dodatkową opłatą można codziennie zjeść pyszne i obfite śniadanie. Wiele produktów pochodzi od samych gospodarzy (jajka, masło, dżem itd), codziennie przygotowują oni również smaczne dania na ciepło. Nie ma to jak dobrze zacząć dzień od jajecznicy na maśle, babki ziemniaczanej, naleśników z serem czy placków z jabłkiem. Śniadania kosztują 25 PLN dla osoby dorosłej, dzieci poniżej 10. roku życia płacą 12,50 PLN.
Zacisze Zielone Ogrody to także dobry wybór na rodzinne wakacje – na miejscu bezpłatnie dostępne są łóżeczka dla najmłodszych, a starsze dzieci mogą spać na dostawce (dwa pokoje mają taką opcję, a opłata za dobę wynosi wtedy 180 PLN). Jest kącik zabaw dla dzieciaków (chwilowo nieczynny ze względu na epidemię wiecie czego), w ogródku urządzono też mały plac zabaw i ustawiono trampolinę do skakania. Rodzice w tym czasie mogą choć trochę zrelaksować się na leżakach. Jeśli macie ochotę to w ogrodzie można urządzić także grilla.
Na miejscu możemy wynająć rowery (30 PLN za dzień), przyczepkę dla dzieci oraz sakwy rowerowe. Możemy również wypożyczyć kajaki (40 PLN) i wybrać się spływ kajakowy – w cenę wliczony mamy sprzęt, kamizelki, wodoodporne worki. Za transport nas i sprzętu z/do miejsca docelowego zapłacimy jednorazowo 100 PLN w dwie strony (w tej cenie może pojechać maksymalnie 6 osób). Bardzo polecamy skorzystać!
Moniuszeczki leżą tuż obok miasta Mońki, gdzie można zrobić zakupy w jednym z dyskontów spożywczych. Do Osowca-Twierdzy, skąd możemy zacząć eksplorację Biebrzańskiego Parku Narodowego, mamy trzynaście kilometrów jazdy samochodem. Blisko stąd również do Narwiańskiego Parku Narodowego (ok. 50 km) czy Białegostoku (ok. 43 km). To świetny punkt wypadowy na zwiedzanie tej części Podlasia.
Smaki Podlasia. Gdzie dobrze zjeść?
Dwór Dobarz
Aktywne spędzanie czasu w Biebrzańskim Parku Narodowym dobrze wpływa na apetyt. W poszukiwaniu podlaskich smaków trafiliśmy do restauracji Dwór Dobarz (Dobarz 8/9, Dobarz, gm. Trzcianne), która znajduje się przy Carskiej Drodze. W menu znaleźć można dania oparte na lokalnych produktach i darach natury: rybach, grzybach czy mięsie. Na już nasz większy głód zamówiliśmy żurek, zupę szczawiową, klasyczną golonkę na kapuście oraz z typowych podlaskich smaków: babkę ziemniaczaną z sosem grzybowym. Wszystkie dania były smaczne, a porcje solidne. Wyszliśmy stamtąd najedzeni, zadowoleni i gotowi na dalszą eksplorację Podlasia.
Oberża nad Biebrzą
Położone nad Biebrzą miasteczko Goniądz przywitało nas deszczem. W planie mieliśmy krótkie zwiedzanie miasta, a potem obiad, ale nieprzyjazna aura sprawiła, że od razu trafiliśmy do Oberży nad Biebrzą (Kościuszki 43, Goniądz). Lokal urządzony jest w prostym stylu, dominuje drewno. Serwowane tutaj dania bazują na świeżych produktach, a smakiem kojarzą się z domową kuchnią. Karta jest zmienna, więc codziennie można tu spróbować czegoś innego. Nam udało się załapać na rosół, smażonego łososia, babkę ziemniaczaną z gulaszem, burgera (danie dla dziecka), a także doskonały deser w postaci kawałka bloku czekoladowego. Porcje były naprawdę obfite, jedzenie pyszne, a o tym słodkim kawałku czekoladowego nieba to będę jeszcze długo pamiętać. Warto tu zajrzeć podczas podróży przez Podlasie, tym bardziej, że ceny posiłków są bardzo przystępne.
Gościniec Dworak
Do restauracji Gościniec Dworak (Ełcka 57, Mońki) w Mońkach trafiliśmy z polecenia naszych gospodarzy. To było świetne zakończenie tej podróży na Podlasie. Zamówiliśmy smażonego pstrąga w towarzystwie pieczonych ziemniaków i ogórka małosolnego, polędwiczki wieprzowe z sezonowymi warzywami i babką ziemniaczaną (która bardzo przypadła mi do gustu podczas tej wycieczki), a także z dań dziecięcych filet z kurczaka z frytkami. Na nasze posiłki przyszło nam nieco dłużej poczekać, ale warto było! Jedzenie było palce lizać i wszystko zniknęło z naszych talerzy. Zwieńczeniem tego pysznego obiadu był deser w postaci bezy ze świeżymi owocami. Do dziś żałuję, że zamówiliśmy tylko jedną porcję. Polecamy!
Biebrzański Park Narodowy. Mapa zwiedzania
Daj się oczarować Podlasiu i odwiedź:
- klimatyczny Tykocin
- jedyną w Polsce Europejską Wieś Bocianią
- Narwiański Park Narodowy
- urokliwą Białowieżę
- bramę do Puszczy Białowieskiej, czyli Hajnówkę